Şirket ortaklarının hisse alım-satım süreçlerinde hukuki destek
- Hisse Alım-Satım İşlemlerinin Hukuki Çerçevesi
Türkiye’de şirketlerin hisse alım-satım süreçleri, Türk Ticaret Kanunu (TTK), Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde düzenlenmiştir. Limited ve anonim şirketlerin hisse devirleri farklı prosedürlere tabi olup, her biri özel düzenlemeler gerektirir.
???? Anonim Şirketlerde Hisse Devirleri:
- Anonim şirket hisseleri serbestçe devredilebilir. Ancak, şirket esas sözleşmesinde devir kısıtlamaları olabilir.
- Nama yazılı pay senetlerinin devri, ciro edilerek ve şirket pay defterine kayıt edilerek gerçekleştirilir.
- Hamiline yazılı paylar, fiziki teslim veya Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) üzerinden devredilebilir.
???? Limited Şirketlerde Hisse Devirleri:
- Limited şirketlerde hisse devri, noter onaylı bir devir sözleşmesi ile yapılmalıdır.
- Devredilen hisselerin şirket ortaklar kurulu tarafından onaylanması gerekir.
- Devir işlemi, ticaret siciline tescil ve ilan edilerek hukuki geçerlilik kazanır.
- Hisse Alım-Satım Sürecinde Hukuki Destek ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hisse devri sürecinde, hem alıcı hem de satıcı açısından hukuki risklerin minimize edilmesi için belirli adımlar izlenmelidir.
- A) Hukuki ve Finansal İnceleme (Due Diligence) Süreci
???? Hisseleri satın alacak kişi veya şirket, devredilen hisseler üzerinde bir hukuki ve finansal inceleme (due diligence) yapmalıdır.
???? Şirketin borçları, yükümlülükleri, hukuki davaları ve sözleşmeleri detaylı şekilde incelenmelidir.
???? Hisselerin üzerinde herhangi bir rehin, ipotek veya haciz olup olmadığı araştırılmalıdır.
- B) Hisse Alım-Satım Sözleşmesi Hazırlanması
???? Alıcı ve satıcı arasında tarafların hak ve yükümlülüklerini açıkça belirten bir hisse satış sözleşmesi hazırlanmalıdır.
???? Sözleşmede, ödeme planı, devir şartları, ortaklık hakları ve cezai hükümler gibi kritik konular net şekilde belirtilmelidir.
???? Anonim şirketlerde, sözleşmeye şirket esas sözleşmesindeki devir kısıtlamalarına uygunluk şartı eklenmelidir.
- C) Vergisel ve Yasal Yükümlülüklerin Yerine Getirilmesi
???? Hisse satış işlemlerinde, alım-satım bedeline bağlı olarak Gelir Vergisi veya Kurumlar Vergisi doğabilir.
???? Limited şirketlerde hisse devri için Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne başvurulmalı ve noter onaylı devir işlemi gerçekleştirilmelidir.
???? Hissedarlar, hisse devri sonrası ortaklık hak ve yükümlülüklerini dikkate alarak hareket etmelidir.
- D) Şirket İçinde Hisse Devri Sonrası Hak ve Yetkiler
???? Hisse devri sonrası şirket yönetiminde değişiklikler olabilecekse, bu durum şirket ana sözleşmesine uygun olarak düzenlenmelidir.
???? Yönetim kurulu veya ortaklar kurulu yeni ortakların haklarını belirleyen kararlar alabilir.
???? Pay devri sonrasında, alıcının şirket yönetimine katılımı veya karar alma mekanizmalarındaki rolü göz önünde bulundurulmalıdır.
- Hisse Devirlerinde Karşılaşılabilecek Hukuki Sorunlar ve Çözüm Yolları
Hisse alım-satım süreçlerinde tarafların mağdur olmaması için, bazı kritik noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir:
❌ Esas Sözleşmeye Aykırı Hisse Devri:
???? Şirket ana sözleşmesinde, hisse devrine ilişkin ön alım hakkı (preemptive right) veya devri kısıtlayıcı hükümler bulunabilir.
???? Bu tür durumlarda, hisse devri şirket içi düzenlemelere uygun hale getirilmelidir.
❌ Borç veya Hukuki Yükümlülüklerin Devri:
???? Hisse devriyle birlikte şirketin mevcut yükümlülükleri yeni hissedara geçebilir.
???? Bu nedenle, devreden ortağın şirketin geçmişten gelen borçlarından sorumlu olup olmayacağı açıkça belirtilmelidir.
❌ Vergisel ve Mali Sorumluluklar:
???? Hisse devrinden doğan vergi yükümlülükleri zamanında yerine getirilmelidir.
???? Özellikle gerçek kişiler için, hisse satışından doğan değer artış kazancı vergisi değerlendirilmelidir.
❌ Şirket Yönetiminde Yetki Değişiklikleri:
???? Eğer hisse devriyle birlikte şirketin yönetimi de değişecekse, yönetim kurulu ve ortaklar kurulu bu değişiklikleri resmi olarak onaylamalıdır.
???? Yönetim değişikliği sonrası ticaret siciline bildirim yapılmalıdır.
Sonuç
Şirket ortaklarının hisse alım-satım işlemleri, hem mali hem de hukuki açıdan titizlikle yürütülmesi gereken süreçlerdir. Hisselerin el değiştirmesi, şirket yönetimini ve ortakların haklarını doğrudan etkileyebilir. Bu nedenle, taraflar arasında detaylı bir hisse satış sözleşmesi hazırlanmalı, hukuki ve finansal inceleme süreçleri eksiksiz yürütülmelidir.
???? Av. Hüseyin Sami Mahir Mahiroğulları, şirket ortaklarının hisse alım-satım süreçlerinde hukuki danışmanlık, sözleşme hazırlanması ve hisse devir işlemlerinin mevzuata uygun şekilde yürütülmesi konularında profesyonel destek sağlamaktadır.
Şirket hisselerinizin güvenli ve hukuka uygun şekilde devri için bizimle iletişime geçebilirsiniz. ????
